Son günlerde adını sıklıkla duyduğumuz en önemli konulardan biri VERBİS. VERBİS (Veri Sorumluları Sicil Bilgi Sistemi) ile kişisel verilerin kullanımının ve bu verilerin işlenmesinin kayıt altına alınması anlaşılmaktadır.
Covid-19 virüs salgını nedeniyle yaşanan zorluklardan kaynaklı birçok veri sorumlusu veya bunların bağlı olduğu üst kuruluşlar, muhtelif sektör temsilcileri ile bazı kamu kurumları ve kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları tarafından Kişisel Verileri Koruma Kurumu’na intikal ettirilen taleplerin değerlendirilmesi neticesinde Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 11/03/2021 tarihli ve 2021/238 sayılı Kararı ile VERBİS’e kayıt süreleri yeniden güncellenmiştir.
- Yıllık çalışan sayısı 50’den çok veya yıllık mali bilanço toplamı 25 milyon TL’den çok olan gerçek ve tüzel kişi veri sorumluları ile yurtdışında yerleşik gerçek ve tüzel kişi veri sorumlularının Sicile kayıt yükümlülüğünü yerine getirmeleri için belirlenen sürenin 31.12.2021 tarihine,
- Yıllık çalışan sayısı 50’den az ve yıllık mali bilançosu 25 milyon TL’ den az olup ana faaliyet konusu özel nitelikli kişisel veri işleme olan gerçek ve tüzel kişi veri sorumlularının Sicile kayıt yükümlülüğünü yerine getirmeleri için belirlenen sürenin 31.12.2021 tarihine,
- Kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşu veri sorumlularının Sicile kayıt yükümlülüğünü yerine getirmeleri için belirlenen sürenin 31.12.2021 tarihine kadar uzatılmasına, anılan Kararın Kurum internet sayfası ve Resmi Gazetede yayınlanmasına oybirliği ile karar verilmiştir.
Modern dünyada teknoloji ile donatılmış insanların yaşamlarına destek olacak bilgilere erişmeleri çok kolay ve zahmetsiz olduğu gerçeği yanında bu bilgiler, bir tehdit olarak ortaya çıkmış ve hem kişilere hem de kurumlara zor zamanla yaşatmıştır. Bilgi ya da veri anlamında tehdit oluşturabilecek en büyük kaynak kişisel verilerdir.
Daha önceki blog yazılarımızda “Kişisel veri nedir?,
Kişisel verilerimiz Türk Kanun sisteminde nasıl korunur?,
Veri sorumlusu kimdir?,
Verilerin işlenmesi ne demektir?,
VERBİS sistemi için kayıt nasıl yapılır?”
gibi soruları cevapladık. Şimdi de bu hassas konuda gerekli etik anlayış için bir çerçeve oluşturalım.
Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Kapsamında VERBİS
Özel hayatın gizliliğini korumak üzere kişisel verilerin işlenmesi yönünde uyulacak maddeleri içeren 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu kişisel verileri işlenen gerçek ya da tüzel kişileri koruma altına alır. Bu kanun kapsamında kişisel veri ise; kimliği belirli olan ya da belirlenebilecek olan gerçek kişilere ilişkin her türlü bilgiyi kapsar.
Kişisel verilerin otomatik ya da otomatik olmayan başka yöntemlerle işlenmesi, kaydedilmesi, depolanması, açıklanması, aktarılması gibi her türlü işlemi içeren bu kanun kişisel verilerin işlenmesi şartlarını açık bir şekilde ortaya koyar. Bu kanun kapsamında bilgiler kişisel veri ve özel nitelikli kişisel veri olarak ayrılır. İstisnai olan durumlar da bu kanun altında belirlenir.
6698 sayılı kanun kişisel verilerin işlenmesi konusunda yetkili olan kişinin yani veri sorumlusunun da sınırlarını belirler. Veri sorumlusu, kişisel verilerin işlenmesi amacıyla veri kayıt sisteminden sorumlu olan kişiyi ifade eder.
Başta özel hayatın gizliliği olmak üzere kişi hak ve hürriyetleri adına atılan önemli bir gelişme olan bu kanun kişisel bilgileri ihlal edilen kişiler tarafından korumak alınan hakların teminatıdır. 6698 sayılı kanun kapsamında değerlendirilen kişisel verilerin kayıt zorunluluğunu ifade eden VERBİS sistemi nedir?
VERBİS Nedir, Ne İşe Yarar?
Kişisel Verileri Koruma Kurumu Başkanlığı tarafından yönetilen bu sistem, veri sorumlularının kayıt altında olmasını ve kuruma ait talep edilen bilgilerin işlenmesine olanak sağlar.
Verbis, veri sorumlusu ve veri temsilcisi bilgilerinin girilmesi ile başlayan bu süreçte ilgili kişilerin verilerinin kategorik bazda bilgilerinin görülebilmesine imkan tanır.
Veri Sorumlusu Olan Tüm Gerçek ve Tüzel Kişilerin Sicile Kayıt Olması Gerekir Mi?
Türkiye sınırları içerisinde kişisel veri işleyen tüm gerçek kişi veri sorumluları ve tüm tüzel kişiler genel kural olarak Sicile kayıt olmakla yükümlüdür. Buna göre, Kanun hükümleri veya Kurul kararlarıyla istisna tutulanlar hariç olmak üzere tüm gerçek kişi ve tüzel kişi veri sorumlularının Sicile kayıt olması gerekmektedir.
VERBİS Kaydı Nasıl Gerçekleştirilir?
Kişisel veri sorumlularının yurtiçinde ya da yurtdışında yaşadıkları duruma göre ve gerçek ya da tüzel kişi olmalarına göre kayıt yaptırmaları gerekmektedir. Kayıt detayları kanunda açıkça belirtilmiştir.Garanti KVK olarak da bu süreci profesyonel bir şekilde adınıza yönetebilir ve gerekli talimatları en doğru şekilde mevzuata göre uyarlayarak yapabilmek için size destek sağlayabiliriz.
VERBİS’in Kamuya Açık Olması Ne Demektir?
VERBİS sisteminde bulunan kayıtların kamuya açık tutulması kanunun şeffaf olmasının bir göstergesi olarak kabul edilebilir. Herhangi bir ihlal durumunda gerçek kişilerin hesap sorabilmesi ve ve varsa ihlallerin tespiti için bir gerekçe sunabilmesi açısından son derece önemlidir.
Herhangi bir kişi kişisel verilerinin işlendiği bir ihlal durumu hissederse bu durumun tespiti ve ispatı için bu sistemin açık olması hedeflenmiştir. Bu durumda kişilerin kişisel bilgilerinin değil, kategorik bazda bilgilerinin kamuya açık hale geldiği unutulmamalıdır. Kişilere ait bilgilerin tek tek sıralandığı bir bilgi değil,kategorik bazda bilgilerin kamuya sunulduğu bilinmelidir.
Bu konuda bilgi alabilmek için www.kvkk.gov.tr adresi kullanılabilir ya da ALO 198 hattı tuşlanabilir.
VERBİS Kayıt İçin Ücret Talep Eder Mi?
Hayır. VERBİS kayıtlı olunması zorunlu bir sistemdir ve herhangi bir ücret talep edilmeden sisteme kayıt sağlanır.
VERBİS Sisteminden Çıkış Yapmak Mümkün Müdür?
Veri işleme sürecinin sona ermesi durumunda veri sorumlusu VERBİS sistemine girebilir ve ‘’Sicilden Silme’’ talebinde bulunabilir. Talepte bulunan veri sorumlusu aynı zamanda kuruma resmi bir yazı iletmeli ve bu yazının da onaylandığından emin olmalıdır.
VERBİS’e Kayıtlı Olmayan Kişilerin Yaptırımı Nedir?
Kayıt olunması zorunlu tutulan bu sistem için kayıt yaptırmayan gerçek kişiler ya da şirketler için öngörülen idari para cezası miktarı 20.000 TL ile 1.000.000 TL arasında değişim göstermektedir.
Kamu kurumlarının sicil kaydı yaptırmamaları halinde ise ilgili kamu kurumunun ilgili memurları hakkında disiplin hükümleri uygulanır.
VERBİS’e Kayıt Edilen Bilgilerin Güncellenmesi Nasıl Yapılır?
Sicile kayıt yükümlülüğünü yerine getiren kişilerin kayıt ettikleri bilgilerde meydana gelen değişiklikleri güncellemesi yeterlidir. Bu değişiklikler dışında düzenli olarak kayıt yenilemek gibi bir durum söz konusu değildir.